تن آدمی شریف است به جان آدمیّت
نه همین لباس زیباست نشان آدمیت
اگر آدمی به چشم است و دهان و گوش و بینی
چه میان نقش دیوار و میان آدمیت
خور و خواب و خشم و شهوت شَغَب است و جهل و ظلمت
حَیَوان خبر ندارد ز جهان آدمیت
به حقیقت آدمی باش و گرنه مرغ باشد
که همین سخن بگوید به زبان آدمیت
مگر آدمی نبودی که اسیر دیو ماندی
که فرشته ره ندارد به مقام آدمیت
اگر این درنده‌خویی ز طبیعتت بمیرد
همه عمر زنده باشی به روان آدمیت
رسد آدمی به جایی که بجز خدا نبیند
بنگر که تا چه حد است مکان آدمیت
طَیَران مرغ دیدی تو ز پای‌بند شهوت
به در آی تا ببینی طیران آدمیت
نه بیان فضل کردم که نصیحت تو گفتم
هم از آدمی شنیدیم بیان آدمیت
سعدی شيرازی
------------------------------------
شَغَب:فتنه و فساد حَيَوان:اينجا به معنی هر موجود غير انسان
طَيَران:پريدن،پرواز كردن
حَيَوان؛حَيْوان؛حِيْوان؛كدام يك؟
حَيَوان:اسم عربی است به معنای:موجود زنده،جاندار،جانور،هر موجودی كه در او روح باشد خواه ناطق خواه غير ناطق.
جمعِ آن،«حيوانات»است.(با«ات»عربی جمع بسته شده است.)
اين كلمه را در فارسی به سكونِ يا تلفظ می كنند:حَيْوان
منبع:فرهنگ فارسی عميد
می گويم:در فارسی محاوره ای هم به كسر «ح» تلفظ می شود:حِيْوان
در بعضی جاها آمده است:
به حقيقت آدمی باش و گر نه مرغ باشد
كه همی سخن بگويد به زبان آدميّت
*به جای«همين»،«همی»آمده است.آيا در نسخه اصلی شعر سعدی كدام يك از اين دو كلمه آورده شده است؟...
«همی»:همين،همچنين،هميشه (فرهنگ عميد)
پس با توجه به اينكه «همی»همان معنای«همين»را می دهد،استفاده از هر كدام از آن ها در شعر بالا،مشكلی را ايجاد نمی كند،هرچند كه می شود تحقيق كرد كه سعدی در اصل،كدام يك از اين ها را به كار برده است؟شايد در آن زمان،خود سعدی هر دوی اين ها را به كار برده باشد.
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند 